hu
TR
EN

Ankara’nın ilk meteoroloji istasyonu

1920 ve 1930’lu yıllarda Ankara’da çalışan bir inşaat mühendisi olan György Tittes, Ankara’da inşa edilen ilk meteoroloji istasyonunun planlarını hazırlamıştır. Bu istasyonun inşası tüm ülkede meteoroloji hizmetlerinin faaliyete başlamasında çok önemli bir yer tutar. Antal Réthly tarafından uygulanan bu program kapsamında inşa edilen istasyon, 1927 yılında hizmete girmiş ve yapımında Türk ve Bulgar inşaat işçileri görev almıştır. 1933 yılında Tarım Fakültesine devredilen istasyon, ardından Veterinerlik Fakültesi kapsamına alınmış, 2012-2013 yıllarında restore edilmiş ve günümüzde Veteriner Anatomi Müzesi olarak faaliyet göstermektedir. György Tittes ise 1940’lı yıllarda Macaristan Coğrafya Kurumu üyesi olarak Ulusal Orduevinde Türkiye üzerine konferanslar düzenlemiştir.

Meteoroloji uzmanı ve coğrafya bilim adamı olan Antal Réthly (1879-1975) 1925 ve 1927 yılları arasında Türkiye’de yaşamış ve hükümetin kendisine verdiği görevle, ülkenin ilk Meteoroloji Enstitüsünü (Rasadat-ı Cevviye) kurmuştur. 1936 yılında kurulan bu enstitü bugün hala Meteoroloji Genel Müdürlüğü adı altında faaliyetine devam etmektedir. Başlangıçta hava ölçüm ve tahminleri sadece İstanbul ve Trakya dolaylarında sürdürülmüştür. 1926 yılında yine bir Macar olan György Tittes tarafından planlan yeni bir meteoroloji istasyonu kurulmuş ve daha sonra bu istasyonlar ülke çapında yaygınlaştırılmıştır. Türkiye’de bu dönemde ölçümlerde kullanılan cihaz ve donanımların büyük kısmı Macaristan’dan getirilmiştir. Antal Réthly’ye çalışmalarında József Szemián de yardımcı olmuştur. Eylül 1927’den itibaren radyoda meteoroloji bültenlerinin okunmasında Macar uzmanların katkıları çok büyüktür. Türkiye’de deprem uyarı sistemi çalışmalarının yapılmasına başlanması da Antal Réthly’ye aittir. Budapeşte’ye dönmesinin ardından “Hava durumu” adlı dergide Türkiye’deki meteoroloji faaliyetleri hakkında 1928 ve 1930 yıllarında iki önemli makale yayınlamıştır. Türk hükümeti 1929 yılında kendisine bir ömür boyu devam edecek iş ve maaş önermiş olsa da bilim adamı bu teklifi kabul etmemiştir.

HARİTA

E-mail: macarkulturmerkezi@mfa.gov.hu