hu
TR
EN

Çanakkale  savunma sistemi

Ferenc Tóth, ya da Fransız adıyla François Baron de Tott (1733-1793) babası Macar, annesi Fransız olan ve bir dönem İstanbul’da Fransa büyükelçisi olarak çalışmış bir diplomat ve askeri uzmandır. Babası László Tóth Macar bağımsızlık savaşı sonrasında Fransa’ya sığınmış ve orada Bercsényi süvari alayını kurmuş olan bir subaydır. Oğlu gençlik yıllarında pek çok kez İstanbul’a ve Tekirdağ’a gitmiş ve sonunda da Kırım Hanlığında Fransız Elçisi olarak çalışmaya başlamıştır. 1768-1774 Osmanlı Rus savaşı sırasında İstanbul’da askeri danışman olarak çalışmış ve sonra da elçi olarak bu faaliyetine devam etmiştir. Kendisinin Osmanlı ordusunun modernizasyonundaki rolü de kayda değerdir. O yıllarda Osmanlı topraklarında, İstanbul ve Çanakkale boğazlarına, Rus donanmasına karşı inşa edilen savunma sistemleri de onun tarafından planlanmıştır. Çanakkale boğazı etrafında onun planları doğrultusunda inşa edilen savunma sistemi Balkan Savaşı (1912-1913) ve I. Dünya Savaşı yıllarında Antant orduları saldırıları nedeniyle genişletilmiştir (1915-16). Ferenc Tóth tarafından inşa edilen savunma hattından bazı bölümler hala ayaktadır. Mesela İstanbul boğazının girişinde Asya yakasında bulunan “Macar Kalesi” bunlardan biridir. 1785 yılında, Fransızca olarak yayınlan Osmanlı İmparatorluğu’nu anlatan eseri, 2008 yılında Ferenc Tóth tarafından Macarcaya çevrilerek yayınlanmıştır. Birinci Dünya Savaşı esnasında, Türk halkı Çanakkale boğazını kahramanca savunurken Avusturya Macaristan ordusunun topçuları onlara yardım etti. Müttefiklerin pek çok gemisi Macar topçuları sayesinde batırıldı. Bu ateş gücünün de yardımıyla karaya çıkan düşman askerlerine geçit verilmedi ve daha sonra da geri püskürtüldü. Öte yandan Avusturya Macaristan ordusunun deniz güçleri, denizaltıları çok kez müttefiklerin korumasını aşmayı başarıp Osmanlı ordusuna silah ve mühimmat taşıdı.

HARİTA

E-mail: macarkulturmerkezi@mfa.gov.hu